67 BIZ-zen zijn begin 2020 (op)nieuw van start gegaan. Van die 67 bedrijveninvesteringszones zijn er 24 nieuw; 33 BIZ-zen zijn hun tweede termijn ingegaan en 10 hun derde. Voor een aantal BIZ-zen viel echter het doek. Er zijn nu 342 gebieden met een actieve BIZ. Door de coronacrisis staan ze voor een nieuwe opgave.
Op 1 januari 2015 trad de definitieve Wet op de bedrijveninvesteringszones in werking. De BIZ-zen die toen voor de maximale termijn van vijf jaar van start gingen of werden voortgezet uit de experimenteerperiode, stonden eind 2019 voor de keuze om een nieuwe periode in te gaan. Voor 43 BIZ-zen heeft dat tot een positieve uitslag van de draagvlakmeting geleid Ook voor de oudste BIZ van Nederland, Centrum Hoogeveen, die daarmee haar derde termijn inging. In 24 gebieden trad voor het eerst een BIZ in werking.
Meer dan de helft in Amsterdam
Verreweg de meeste (door)starters zijn te vinden in Amsterdam, namelijk 32 waarvan 3 nieuw. In Rotterdam gingen drie bestaande BIZ-zen voor een nieuwe termijn en kwamen er vijf nieuwe bij. In Den Haag ging het om drie voortzetters en één nieuwe. De vijftien overige nieuwe BIZ-zen zijn te vinden van Valkenburg tot Veendam. In Noordwijk kwam de BIZ terug van weggeweest. Ondernemers en eigenaren in Noordwijk Binnen en Noordwijk aan Zee gaven de voorkeur aan een eigen BIZ boven een door de gemeente ingesteld ondernemersfonds.
Vooral winkelcentra en centrumgebieden
Van de 67 (door)gestarte BIZ-zen betreffen 29 een winkelcentrum en 30 een centrumgebied. Respectievelijk negen en elf daarvan zijn nieuw. Op bedrijventerreinen kwamen vier nieuwe BIZ-zen tot stand. Bij vier terreinen werd de BIZ voortgezet. Daarvan vallen de bedrijventerreinen in Roden en Peize (gemeente Noordenveld) samen met Centrum Roden onder één BIZ-verordening.
Gebruikers en eigenaren
De meeste (door)gestarte BIZ-zen zijn ingesteld door gebruikers (53, waarvan vijftien nieuw). Acht BIZ-zen, waarvan vier nieuw, door eigenaren. Gebruikers en eigenaren samen gingen met vijf nieuwe BIZ-zen van start en zetten één bestaande BIZ voort. In drie gebieden maakten de naast elkaar bestaande gebruikers- en eigenaren-BIZ beide een doorstart. In één gebied kwam zo’n koppel nieuw tot stand. Een vijfde koppel ontstond door een nieuwe eigenaren-BIZ naast de sinds 2011 bestaande gebruikers-BIZ Nieuwe Binnenweg Centrum in Rotterdam.
4 miljoen euro
Ruim de helft van de 67 BIZ-zen (35) heft voor de bijdrage een vast bedrag. Bij 24 BIZ-zen is de heffingsmaatstaf bepaald op een een bedrag per WOZ-klasse. De acht overige BIZ-zen heffen een bedrag naar rato van de WOZ-waarde. De 67-BIZ-zen brengen zo jaarlijks een geldstroom van ongeveer vier miljoen euro op die zij weer in hun gebied investeren. Per BIZ loopt die opbrengst overigens behoorlijk uiteen: van een kleine 10.000 euro tot ruim 280.000 euro.
Het lukt niet altijd
Naast winnaars zijn er ook verliezers. Voor een zestal bestaande BIZ-zen viel het doek. Er bleek onvoldoende draagvlak voor voortzetting met een nieuwe termijn. Dat gold ook voor de oudste BIZ voor een bedrijventerrein, Vijfsluizen in Schiedam. In die gemeente was nog een teleurstelling te verwerken: de nieuwe BIZ voor het centrum haalde het niet. Negen andere BIZ-zen in oprichting deelden dat lot. Voor twee voortzetters moet nog blijken of er voldoende draagvlak is. De coronacrisis zit hier mogelijk de afhandeling van de procedure in de weg.
Nu 342 BIZ-gebieden
In totaal zijn er nu 342 winkelcentra, centrumgebieden en bedrijventerreinen met een actieve BIZ. Daarop zijn 316 BIZ-verordeningen van toepassing (sommige verordeningen gelden voor meer dan één gebied).
Nieuwe aandachtsvelden
Met de nieuwe en voortgezette BIZ-zen laat zich ook een vernieuwing in de activiteiten zien. Traditionele activiteiten als centrum- en parkmanagement, veiligheid, inrichting en evenementen voeren nog steeds de boventoon, maar daarnaast krijgen duurzaamheid, leegstand, werkgelegenheid, gezondheid en binding met de lokale samenleving steeds meer aandacht. De BIZ Bedrijventerreinen Roden laat een mooie doorontwikkeling zien: van samen iets regelen, via samen iets ondernemen, naar samen verantwoordelijk zijn, ofwel van gebiedsbeheer naar gebiedsondernemen.
Coronacrisis grijpt diep in
De coronacrisis heeft intussen vrijwel elke BIZ in een totaal andere situatie gebracht. Allereerst raakt de crisis de ondernemers zelf, maar ook de BIZ-zen moeten hun activiteiten ingrijpend aanpassen. De BIZ kan echter ook helpen. Direct op de korte termijn en voor de periode waarin de zogenaamde anderhalvemetereconomie nog even voortduurt. Juist in tijden van crisis is samenwerking van belang. Dat geeft de BIZ een nieuwe betekenis en een nieuw elan. Zie daarvoor de tips, suggesties en voorbeelden onder Coronacrisis: hoe de BIZ kan helpen.
Op zoek naar nieuw elan
BIZ-zen zullen zich hoe dan ook opnieuw moeten oriënteren op waar ze de komende tijd voor staan. Daar is tijd voor nodig. Alleen al omdat veel ondernemers nu vooral hun energie moeten richten op het voortbestaan van de eigen onderneming. Maar tijd is ook nodig om te doorgronden wat de gevolgen voor de bedrijvigheid en de winkelcentra, centrumgebieden en bedrijventerreinen zijn in de nabije toekomst.
Gun de komende doorstarters meer tijd
67 BIZ-zen zijn begin (door)gestart, nog onwetend van de coronacrisis waarmee ze kort na hun frisse (door)start geconfronteerd werden. Een kleine 70 BIZ-zen komen vanwege het aflopen van hun termijn dit jaar voor de vraag te staan om door te gaan in 2021. Het zou goed zijn als zij meer tijd krijgen om tot een verantwoorde keuze te komen. Daarom ondersteunen wij het pleidooi van onze partner Stichting CLOK om de termijn van deze BIZ-zen met een jaar te verlengen en daarmee de procedure voor voortzetting een jaar uit te stellen.